Giữa dòng xoáy của thời đại số, của giấy tờ hành chính, của mạng xã hội và thuật ngữ pháp lý vẫn còn đó những người thầy đạo, những chức sắc của TÔN GIÁO BÀ NI. Những người tuy không học qua đại học, không rành dùng mạng xã hội, nhưng lại đang giữ gìn phần linh hồn sâu nhất của cộng đồng Chăm theo TÔN GIÁO BÀ NI.
Họ không giỏi viết bài dài, không quen lên tiếng, càng không biết lập đơn thư trên máy tính. Nhưng họ hiểu rõ tín ngưỡng của mình không phải là Hồi giáo.
Rất nhiều chức sắc trong làng nói khi được hỏi:“Nếu trên giấy tờ ghi là ‘Hồi giáo Bà Ni’, các thầy có đồng ý không?” Câu trả lời thường là:”Không. Đó không phải là tên của đạo chúng tôi.” “TÔN GIÁO BÀ NI có tổ tiên, có Ramưwan, khác với người Hồi giáo.” “Chúng tôi muốn nhà nước ghi đúng là TÔN GIÁO BÀ NI như trước đây vẫn ghi.”
Những lời nói này không cần lý luận cao siêu. Bởi thực hành tín ngưỡng hằng ngày của họ chính là bằng chứng rằng TÔN GIÁO BÀ NI là một tôn giáo riêng biệt không thể gộp chung, không thể thay thế bằng một cái tên khác vì mục tiêu hành chính hay thống kê.
Các chức sắc không livestream, không viết status. Nhưng:
Họ nói trong lễ hội, trong lễ cúng. Họ truyền dạy cho thế hệ trẻ trong lễ nhập đạo. Họ giữ lễ nghi, giữ tiếng Chăm, giữ các nghi thức cúng tổ tiên, lễ tang, lễ cầu an… Họ không biểu tình nhưng họ lo lắng, họ buồn, và họ đang mất dần khả năng kiểm soát khi chính tên gọi tôn giáo của mình bị thay đổi. Dù không viết đơn, không biết gõ chữ, nhưng họ sẵn sàng ký tên. Họ sẵn sàng đứng tên làm chứng, nếu ai đó cần xác minh:“Chúng tôi đã và đang theo TÔN GIÁO BÀ NI, từ đời cha ông, và mãi về sau.”
Nhiều chức sắc nói:“Chúng tôi không cần đấu tranh ồn ào. Chúng tôi chỉ muốn nhà nước gọi đúng tên chúng tôi thôi.” “Không phải là ‘Hồi giáo Bà Ni’. Phải là ‘TÔN GIÁO BÀ NI’. Chúng tôi xin nói thật lòng như vậy.”
Các thầy, các chức sắc Chăm theo TÔN GIÁO BÀ NI là người giữ lửa, nhưng họ cần người trẻ biết cách thổi thanh tiếng nói đó ra xa.
Không thể để những người gìn giữ gốc rễ suốt cả đời phải chứng kiến tên đạo mình bị đổi mất chỉ vì không biết dùng Facebook, không biết soạn đơn điện tử. Họ cần được bảo vệ bởi tiếng nói của con cháu. Họ cần được đồng hành bởi lớp người Chăm mới hiểu pháp luật, hiểu truyền thông, và hiểu nỗi đau của tổ tiên.
TÔN GIÁO BÀ NI không thể sống nếu người trẻ lãng quên, và người già không được nói. Đừng để những người chức sắc phải im lặng mãi, trong khi tiếng nói chính đáng của họ hoàn toàn có thể được lắng nghe.
Leave a Reply